Uzm. Dyt. Selahattin Dönmez anlattı: Zihni açan beslenme tüyoları!

Sağlıklı programlanmış bir beslenme kültürü, özellikle 6-12 yaş arası, okul çağı çocuklarının öğrenme kabiliyetlerini artıran etkiler gösterir. Peki, öğrenme çağındaki çocuklar nasıl beslenmeli, hangi alışkanlıkları edinmeli? Detaylar yazımızda…

Yaşamın her döneminde önemli olan sağlıklı beslenme, çocukluk ve gençlik dönemlerinde ayrı bir önem taşıyor. Özellikle, 6-12 yaş grubunu kapsayan okul çağı çocuklarının yeterli ve dengeli beslenmesi; büyüme ve gelişmenin ideal olarak sağlanmasını, bağışıklık fonksiyonların gelişmesini, okul başarısının artmasını sağlıyor.

Bu süreç, beslenme alışkanlıklarının kazanıldığı dönem olması nedeniyle de önemli. Genellikle bu dönemi izleyen ergenlik çağında çocukların sağlıksız besin seçimleri yaygınlaşıyor. Eğitim kadar sağlıklı beslenme de öğrencilerin başarısını etkileyen önemli bir konu. Günün büyük çoğunluğunu okullarda geçiren çocukların sağlıklı beslenebilmesi için önerilerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.

OBEZİTE TEHLİKESİ ARTIYOR

Çocuklar için sağlıklı beslenme anne karnında başlıyor ve 20’li yaşlara kadar devam ediyor. Bu dönem; beslenme, genetik faktörler, hastalıklar, sosyal ortam gibi çevresel etkiler ile şekillenerek çocuğun büyüme ve gelişmesini etkiler. Çocukların büyüme ve gelişmeleri için enerji ve besin ögelerini yeterli ve dengeli miktarda almaları gerekiyor. Ülkemizde sağlıklı nesillerin yetişmesi açısından çocukların nasıl beslendiği önemlidir. Toplumun ilerleyen yaşlarındaki genel sağlık durumunun şekillenmesinde bu grubun beslenme ve yaşam koşulları önemli derecede etkili olacaktır. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye’de çocuklar ve ergenlerde obezite giderek artmaktadır.

KALİTELİ PROTEİN

Büyüme çağında enerji kadar protein gereksinimi de yüksektir. Bu dönemde vücut dokusuna en hızlı çevrilebilen kaliteli proteinin sağlanması gerekir. Hayvansal proteinler yüksek biyolojik değere sahip olup istenilen miktarda ve özelliklerde aminoasitleri sağlar. Ancak büyüme çağında metabolik faaliyetler hızlanacağı için gereksinimler de artar. Tüm bu enerji ve besin öğelerinin yeterli ve dengeli karşılanabilmesi için, 6-12 yaş grubu çocukların tüketmeleri gereken besinlerin kaliteli ve yeterli olması önem kazanır. Günlük beslenme programında temel besin maddeleri dediğimiz besinler özellikle bulunmalıdır. Her gün kaliteli protein kaynaklarından olan süt, yoğurt gibi süt ürünlerinde iki-üç porsiyon, iki-üç köfte büyüklüğünde ise et tüketmek çocuğun büyümesini destekliyor.

Meyveler; çocukların deri, göz ve diş eti sağlığı için gereken A ve C vitaminini; potasyum ve diğer mineralleri sağlar. Çocukların şeker ve tatlı isteklerini doğal şeker içeren meyveler ile gidermek en doğru yoldur. Sebzeler A vitamini, C vitamini, karmaşık karbonhidratlar, bitkisel protein ve lif posa içerirler. Çocukların büyüme ve gelişmesi için sebzeler ve sebze yemekleri sevdirilmelidir.

Süt ve yoğurt, peynir gibi süt ürünleri çocukların güçlü kemiklere, dişlere ve kaslara sahip olması için gerekli protein, kalsiyum ve D vitaminini sağlarlar. Süt ve ürünleri sağlıklı nesiller için sofradan eksik edilmemelidir. Bu dönemde tüm hızıyla devam eden büyüme-gelişme süreci nedeniyle karbonhidrat, protein ve yağ gibi üç ana besin öğesini de içeren süt ve süt ürünleri tercih edilmelidir.

Et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller, fındık, ceviz, badem gibi yağlı tohumlar güçlü kaslar için gerekli olan protein, demir, B vitaminleri ve bazı mineralleri içerir. Öğrenciler yumurtayı kahvaltıda, et çeşitlerini öğünlerde, kuru yemişleri de ara öğünlerde dengeli bir şekilde tüketmelidir.

Yağlar ve şeker grubu besinler ise aşırıya kaçmadan ve aralıklı olarak okul çocuklarının öğünlerini eğlenceli hale getirmek için kullanılabilir.

BESLENME ÇANTASINDA SAĞLIK VAR

Ebeveynler çocuklarına pratik ve yemesi zevkli besinlerin yanı sıra sağlıklı, güvenilir, besleyici olan besinleri hazırlamalıdır. Beslenme çantası hijyen açısından her zaman temiz olmalı, kanserojen madde içermemelidir. Kolay bozulabilecek ürünler beslenme çantası için uygun değildir. Beslenme çantasında çocuğun kolaylıkla tüketebileceği besinler olmalıdır: Sandviçler, çiğ sebze dilimleri (havuç, salatalık, domates, yeşilbiber, kırmızı tatlı biber), tahıllı krakerler, peynir dilimleri, bütün bir meyve, UHT süt, yulaflı ve kuru yemişli kurabiyeler veya evde hazırlanmış kekler gibi.